6B01710 Қазақ тілі мен әдебиеті в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Пәндер

• Тіл біліміне кіріспе

  Мақсаты: Тіл туралы ғылымның негізімен таныстыру, тіл білімінің түрлі ғылым салаларымен тығыз байланысын таныту. Тілдің ішкі құрылымы және оның ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің функционалдық және құрылымдық баламаларымен байланысын түсіндіреді. Мазмұны: Тіл білімінің пәні. Тіл білімінің бөлімдері. Жалпы және жеке тіл білімі. Тіл жүйелік-құрылымдық формация ретінде. Жүйе және құрылым туралы түсінік. Тілдегі құрылымдық қатынастар. Тілдік деңгей ұғымы, негізгі тілдік деңгейлер және тіл жүйесінің бірліктері. Синхрондық және диахрондық лингвистика. Тілдегі синтагматикалық, парадигматикалық және иерархиялық қатынастар. Тілдік белгі туралы түсінік. Ф.де Соссюрдің тілдік белгі туралы ілімі. Теориялық және қолданбалы лингвистика. Тіл ерекше әлеуметтік құбылыс ретінде. Тілдік функциялар. Дүние жүзі тілдерінің классификациясын меңгереді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Әдебиеттануға кіріспе

  Мақсаты: Әдеби ұғымдар мен құбылыстарды зерттеу мен саралаудың әдіснамалық заңдылықтарын меңгереді. Мазмұны: Әдебиеттану ғылымы, оның үш саласы: әдебиет теориясы, әдебиет тарихы, әдебиет сыны; қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу тарихы; А.Байтұрсыновтың теориялық тұжырымдары; әдебиет жайлы түсінік; образ ұғымы; мазмұн мен пішін; көркем әдебиет тілі; өлең теориясы; әдеби ағымдар мен бағыттар; әдеби процесті түсіндіреді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Практикалық қазақ тілі

  Мақсаты: Қазақ тілінен меңгерген білім, білік дәрежелерін жүйелі түрде тиянақтап, жазу сауаттылығын, сөйлеу мәдениетін жетілдіру. Мазмұны: Фонетика және орфография. Орфография және дұрыс сөйлеу мәселелері. Сөздік қор. Сөз жасау. Морфология. Синтаксис. Тыныс белгілері. Сөздерге лингвистикалық талдау жасау. Грамматикалық ережелерге сүйене отырып, мәтінмен жұмыс; Салыстыру, фонетикалық ерекшеліктерді талдау, емле схемаларын дұрыстау және ұқсас формаларды дереу өшіру; Қарапайым талдау моделін модельдеу және ең күрделі талдау үлгілері үшін үлгіні қорғауды параллельді талдаудың жаңа әдісі; Деңгейлік тапсырмаларды орындайды.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Әдебиеттану ғылымындағы зерттеулер

  Мақсаты: Әдебиеттану саласындағы жаңа ғылыми зерттеулермен таныстыру және оларды талдайды. Мазмұны: Әдебиет тарихын жаңаша дәуірлеу мәселелері, кеңестік дәуірдегі эмиграциялық әдебиет, Мәжит Айтбаев шығармашылығы, ұлттық либералдық бағыттағы қазақ әдебиеті өкілдері, ұлттық социалдық бағыттағы әдебиет өкілдері, ұлттық социалдық діни бағыттағы жазушылар, Мәди Меркішұлы шығармашылығы, әдебиеттегі 60-жылғылар ұғымы, «жылымық» кезіндегі әдеби процесс, Абайтанудағы текстологиялық жаңалықтар, Абай мәтіндерінің жаңа транскрипциялары, «Абайдың «Китәбу тасдиқ» ғылыми еңбегін қолданады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Тіл білімінің тарихи негіздері

  Мақсаты: Белгілі бір кезеңдегі бір тілдегі өзгерістерді түсіндіру; тілдердің тарихқа дейінгі тарихын қайта құру және олардың тілдік семьяларға қарай жіктелуін анықтайды (салыстырмалы тарихи лингвистика); Мазмұны: Тарихи немесе диахрондық тіл білімі. Уақыт бойынша тіл өзгерістерін зерттейтін ғылыми пән. Тіл білімінің бұл саласының негізгі міндеттері тілдің өзгеруінің жалпы теорияларын дамыту; тілдік бірлестіктердің тарихын зерттеу; сөздердің шығу тарихын, яғни этимологиясын зерттеуді түсіндіреді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Тілдік деңгейлер бойынша талдау

  Мақсаты: Тіл бірліктерінің тыңдалым, оқылым, жазылым түрлері бойынша, сондай-ақ лексика-грамматикалық құрылым түрлеріне қатысты материалдарды менгерту. Мазмұны: Тілдік талдау немесе лингвистикалық талдау - тіл бірліктерінің сипатамалары заңдылықтарынын ерекшеліктерін, бөліну жолдарын, бір-бірімен байланысу амалдарын ажыратып саралау. Тілдік талдаудың маңызды шартттарын, оның негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктерімен танысу. Тілдік фактілер негізінде өз бетімен ойлауға, сол құбылыстың белгілеріне сүйене отырып өзіндік ереже шығаруға дағдыланады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Абайтану

  Мақсаты: А. Құнанбаевтың шығармашылығы негізінде "Қазақтану" жобасында "ұлттық кодты" сақтау Мазмұны: ХІХ-ХХ ғасырлардағы Қазақстан тарихы мен қазақ әдебиетіне тарихи шолу. Абай мұрасын зерттеу ХХ-ХХІ ғ. Абай шығармашылығының хронологиясы. Абай-ұлы ақын, этнограф, қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы. Абай - "Карамола ережесі" заңдар жинағын құрастырушы, қоғамдық маңызы. Абай-ойшыл, дінтанушы, философ. Абайдың білім мен ғылымдағы рөлі, "тұтас адам" тұжырымдамасы. Абайдың "Қара сөздері", М .Әуезовтің "Абай жолы " роман-эпопеясы. Қ. Тоқаев "Абай және Қазақстан ХХІ ғасырда", рөлі, маңызы.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• Қазақ жазуының тарихы

  Мақсаты: Қазақ жазуының бірнеше өзгерістерден өткен тарихымен, ол жазулардың ерекшеліктерімен танысу. Мазмұны: V-ХІІ ғасырлаpды қaмтитын Орхон-Енисей, Тaлас өзендері бойынан тaбылған рунa жазуы. Күлтегін, Білге қаған ескерткіштері. VІІІ-ІХ ғаcырларда қазақ далаcынa мұсылман дінінің келуі.Араб жазуы. Ш.Уәлиханов, А.Құнанбаев, Мәшһүр Жүсіп, Шәкәрім cияқты ұлы тұлғалардың араб жазуын қолдануы. А.Байтұрсынов-қазақ жазуының реформаторы. Мағжан, Абай, Мұхтар секілді алыптардың еңбектері осы әліпби негізінде жaзылуы. 1929-1940 жылдар аралығында латын графикасына көшуі. 1940 жылдан кирилицаға негізделгeн әліпбиді қолдануды түсіндіреді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері

  Мақсаты: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымды, тұлғаның берік адамгершілік негіздерін, азаматтық ұстанымды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлықтың тұрақты дағдыларын қалыптастыру. Мазмұны: Құқықтық нигилизмді жеңу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама саласында құқықтық мәдениет негіздерін қалыптастыру. Саналы қабылдауды, сыбайлас жемқорлыққа көзқарасты қалыптастыру. Сыбайлас жемқорлық мінез-құлықтан, сыбайлас жемқорлық моральынан, этикадан моральдық бас тарту. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл үшін қажетті дағдыларды игеру. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық стандартын құру. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихат, заңдылық идеяларын тарату, заңға құрмет. Сыбайлас жемқорлықтың табиғатын түсінуге, оның көріністерінен әлеуметтік шығындарды түсінуге, өз ұстанымын дәлелді түрде қорғауға, сыбайлас жемқорлық көріністерін жеңу жолдарын іздеуге бағытталған іс-шаралар.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• Заманауи педагогика

  Мақсаты: Мектептегі тәрбие жұмысын жобалау, құрастыру және ұйымдастыру бойынша болашақ мұғалімдердің кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыру. Мазмұны: Педагогика ғылымының генезисі, біртұтас педагогикалық процестің заңдылықтары мен принциптері. Тәрбие және дидактика теориясының негіздері, қазіргі мектепті басқару мәселелері, киберпедагогиканың ғылыми принциптері мен заңдылықтары, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негізінде оқу үдерісін басқарудың әдіснамасы мен технологиясы, қашықтықтан оқыту және аралас оқыту әдістемесі.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Жасанды интеллект негіздері

  Мақсаты: AI-Sana бағдарламасының басымдықтарын ескере отырып, жасанды интеллект құралдары мен әдістерін практикалық қолдану және білімді пайдалану саласында құзыреттіліктерді қалыптастыру. Мазмұны: Жасанды интеллектке (AI) кіріспе. Практикалық дағдылар мен дағдыларды дамыту: AI құралдарын қолдану; үлкен тілдік модельдермен (LLM) жұмыс істеу; кодсыз жасанды интеллект платформаларын пайдалану; генеративті жасанды интеллект құралдары; кескінді тану; табиғи тілді өңдеу (NLP); AI көмегімен деректерді визуализациялау. Әртүрлі салаларда AI қолдану туралы түсінікке ие болу; AI-sana бағдарламасының тәсілдерін интеграциялау арқылы AI әлеуетін ашу.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• Мұхтартану

  Мақсаты: М.Әуезовтің әдеби-тарихи шығармашылығы туралы әдебиет тарихымен патриоттық және мәдени-рухани ұстаным негізінде түсінік қалыптастыру. Шығармашылық ойлауын, өзіндік зерттеу дағдысын дамыту. Мазмұны: М.Әуезовтің Семей, Ташкент, Санкт-Петербург кезеңіндегі өмірі мен шығармашылық жолы. «Шолпан», «Абай» журналдарындағы М.Әуезовтің қызметі. М. Әуезовтің публицистикасы. «Қорғансыздың күні», «Қыр суреттері», «Оқыған азамат», «Көксерек» әңгімелеріне, «Еңлік-Кебек» пьесасына, «Қилы заман», «Қараш-қараш» оқиғасы» повестеріне, «Абай Құнанбаев» монографиясына, «Абай жолы» роман-эпопеясына шолу жасау.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы

  Мақсаты: Сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу заңдылықтарының негізінде тілдің дыбыстық жүйесі мен ерекшеліктерінен, қазақ тілінің фонетикалық даму заңдылықтары туралы теориялық тұрғыдан жүйелі білім беру. Мазмұны: Тіл дыбыстарының жасалу ерекшеліктері. Тіл дыбыстарының түрлері мен қасиеттері. Дыбыс ырғағы, дыбыс күші, дыбыс әуені, актив, пассив сөйлеу мүшелері. Фонема қасиеті, тіл дыбыстарынан айырмашылығы мен байланысы. Дауысты, дауыссыз дыбыстардың акустикалық-артикуляциялық қасиеттері. Буын, екпін түрлері. Интонация, үндестік заңының ерекшеліктері. Орфоэпиялық, орфографиялық норма. Дауысты, дауыссыз дыбыстар емлесі. Дыбыс, әріп, фонема. Тасымал. Үндестік заңы. Дыбыс үндестігі. Ықпалдың түрлері. Қазақ орфографиясының ұстанымдары (морфологиялық, фонетикалық, дәстүрлік). Ассимиляция, диссимиляция заңдарын меңгереді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Қазақ халқының ауыз әдебиеті

  Мақсаты: Қазақ ауыз әдебиетін тарихи контексте қарастыра отырып, синкретті өнер екендігіне, дәстүрлілігіне, көп варианттылығына мән беру және оның көркем-танымдық, тәрбиелік ерекшеліктерін зор мәдени мұра ретінде зерделеу. Мазмұны: Ауыз әдебиетінің ерекшеліктері; фольклор және фольклористика ғылымы; фольклордың пайда болу тарихы, оның халық өнері екендігі; ауыз әдебиетінің түрлері: тұрмыс-салт жырлары, аңыздар, эпостық шығармалар, батырлар жыры, лиро-эпостық жырлар, ертегілер, айтыс өнері, оның түрлері.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Кәсіпкерлік және қаржылық сауаттылық

  Мақсаты: Қаржылық әл ауқатқа жету үшін маңызы бар жеке және отбасылық қаржылық ресурстарды басқаруды, кәсіпкерлікқызметтіұйымдастырудыдағдыларыноқыту. Мазмұны:Кәсіпкерлік: мәні, мазмұны қалыптасу шарттары. Кәсіпкерліктің ұйымдастыру-құқықтық түрлері. Кәсіпкерліктегі тәукелділік. Кәсіпкерліктегі бизнес-жоспарлау. Кәсіпкерлік келісімдерді ұйымдастыру. Кәсіпкерліктегі мәдениет және этика. Кәсіпкерлік қызметің қаржыландыру. Қаржылық сауаттылық түсінігі,мақсаттары мен міндеттері.Ақша,есеп айырысу және төлемдер.Жеке қаржы:кіріс,шығыс, бюджет.Салықтар және жеке тұлғаларға салық салу.Зейнетақылар және сақтандыру.Халыққа банктік қызмет көрсету.Жеке тұлғалардың банкроттығы және қаржылық тәуекелдер.Қаржылық пирамида және жеке қаржылық қауіпсіздік.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы

  Мақсаты: Қазақ тілінің лексикалық жүйесінің жалпы заңдылықтарын және олардың қызмет ету ерекшеліктерін меңгеру. Мазмұны: Лексика ұғымы, сипаты, қоғамдық қызметі, түрлері. Сөз мағынасының дамуы. Семасиология. Сөз және мағына. Сөздің көп мағыналығы, олардың пайда болу жолдары: метафора, метонимия, синекдоха. Лексикалық омонимдер, олардың көп мағыналы сөздерден айырмашылығы. Табу және эвфемизмдер. Лексика мен фразеологиядағы парадигматикалық және синтагматикалық қатынастар. Қазіргі қазақ тілі лексикасының құрамы, шығу арналары, қалыптасуы мен дамуы. Қазақ тілі сөздік құрамының актив және пассив қабаттары. Неологизмдер. Көнерген сөздер. Фразеология салаларын ажыратуды меңгереді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Оқушылардың даму физиологиясы

  Мақсаты: Болашақ мұғалімдерге балалар мен жасөспірімдер денесінің анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері, оның қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы заманауи мәліметтер беру, оқушылардың денсаулығын сақтау мен нығайтудың, олардың әр түрліоқу іс-әрекеттерінде жоғары жұмыс қабілеттілігін сақтаудың негізінде жатқан заңдылықтар туралы біліммен қаруландыру. Мазмұны: Ағзаның өсуі мен дамуы; жүйке жүйесінің дамуы; жоғары жүйке қызметінің қалыптасуы және баланың даму процесінде оның қалыптасуы; сенсорлық ; эндокриндік; тірек-қимыл аппараты; тыныс алу; ас қорыту; қан және жүрек-тамыр жүйесі. Мектеп оқушыларының денсаулығын сақтау, салауатты өмір салты ережелеріне қалыптастыру.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазақ лексикографиясының қалыптасуы мен дамуы

  Мақсаты:Қазақ лексикографиясының ғылым ретінде қалыптасып, дамуы жайлы мағлұмат алу. Мазмұны: Қазак лексикографиясының зерттелуі, калыптасу тарихы. Сөздік құрастырудың негізгі қағидалары. Теориялык лексикография және тәжірибелік лексикография. Сөздердің шығу тегі мен олардың семантикалық дамуы туралы мағлұмат беретін сөздіктер: 1. Этимологиялық сөздік. 2. Тарихи сөздік.Қазіргі тілдердегі сөздердің мағыналарын түсіндіріп, олардың қолданылуы жайлы мағлұмат беретін сөздіктер: 1.Түсіндірме сөздік. 2.Аударма сөздік. 3.Терминологиялық сөздік. 4.Диалектологиялық сөздік. 5.Фразеологиялық сөздік. 6.Синонимдер сөздігі. Сөздердің дыбыстық құрылысы мен олардың жазылуы туралы мәлімет беретін сөздіктер.: 1.Фонетикалық сөздік. 2.Орфографиялық сөздік. Заттар мен құбылыстардың ұғымдарын айқындап, түсіндіретін сөздіктер: 1.Энциклопедиялық сөздік. 2.Иллюстративтік сөздіктерді қолданады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Экожүйе және құқық

  Мақсаты: Қоғамның тұрақты дамуына қол жеткізу үшін экономика, құқық, экология және тіршілік қауіпсіздігі, ғылыми зерттеу әдістері саласында интеграцияланған білімді қалыптастыру. Мазмұны: Адам мен табиғаттың қауіпсіз өзара іс-қимылының, экожүйелер мен биосфераның өнімділігінің негіздері. Қазақстанның тұрақты даму мақсаттары шеңберінде ресурстардың шектеулілігі жағдайындағы қоғамның кәсіпкерлік қызметі, бизнес пен ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру. Экологиялық мәселелер мен тұрақты даму принциптерін жүйелі түсіну. Қазақстандық құқықты, субъектілердің міндеттері мен кепілдіктерін білу, әлеуметтік прогресті қамтамасыз ету үшін қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеуді білу және сақтау. Инклюзия-халықаралық заңнаманың стратегиясы. Жасанды интеллекттің құқықтық негіздері.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Кәсіби бағытталған шетел тілі

  Мақсаты: Кәсіби бағытталған мәтіндердің, оның ішінде, ғылыми-техникалық мазмұндағы мәтіндердің ауызша және жазбаша функционалдық ерекшеліктерін білу. Мазмұны: Кәсіби тақырыптар бойынша ауызша сөйлеуді түсіну және кәсіби тақырыптар бойынша дәйекті хабарлама жасау. Мультимедиялық технологияларды қолданып ауызша хабарламалар жасай алу. Кәсіби терминологияны меңгеру. Болашақ мамандықтар бойынша мәтіндерді түсіну.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 3
  

• Балалар әдебиеті

  Мақсаты: Білім алушылар балалар әдебиеті жанрымен, оның тарихи даму кезеңімен, балаларға арналған балалар әдебиеті туралы білім беру, оны тәжірибеде қолдану біліктілігін қалыптастыру. Мазмұны: Қазақ балалар әдебиетінің зерттелуі. Балалар әдебиетінің ерекшеліктері. Қазақ балалар әдебиетінің негіздері. XIX ғасырдағы балалар әдебиеті. XX ғасырдың басындағы балалар әдебиеті. 20-30 жылдардағы балалар әдебиеті. 1940-50 жылдардағы балалар әдебиеті. 1960-80 жылдардағы балалар әдебиеті. Қазіргі қазақ балалар әдебиеті.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• V-XV ғасырлардағы қазақ әдебиетінің тарихы

  Мақсаты:V-XV ғасырлардағы қазақ әдебиетінің тарихын жалпы түрік әдебиеті мұраларымен байланыстыра қарастыру «Күлтегін», «Тоныкөк», «Оғыз қаған», «Құтты білік» т.б. тәрізді жазба ескерткіштердің идеясы мен көркемдік ерекшеліктерін меңгерту. Мазмұны: Орхон жазба ескерткіштері. Енисей жазба ескерткіштері. Талас жазба ескерткіштері. Қазақстан аймағындағы жазба ескерткіштер: Ежелгі сақ жазуы, ежелгі қаңлы жазуы. Ертіс жазба ескеркіштері. Әулие ата жазба ескерткіштері. Сырдария жазба ескерткіштері т.б. Ежелгі дәуірдегі әдебиетті көне тарихпен, көшпенділер мәдениетімен сабақтастыруды түсіндіреді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Ежелгі дәуір және Орта ғасырлардағы әдебиет тарихы

  Мақсаты: Қазақстанның тарихи дамуының негізгі кезеңдерін, заңдылықтарын, өзіндік ерекшелігін терең түсіну және ғылыми талдау негізінде қазақ әдебиетінің тарихы туралы объективті түсінік қалыптастыру. Руна жазуымен қашалған тарихи-эпостық шығармалармен және этикалық-дидактикалық шығармалармен таныстыру. Мазмұны: Төл әдебиетіміздің тарихын, оның қалыптасу процесі, әр түрлі даму кезеңдерін және зерттелуі мен зерделенуін жан-жақты қарастыру. А.Қыраубаеваның ежелгі дәуір әдебиетін классификациялауы. «Заманымыздан бұрынғы жазу-сызулар, аңыз-жырлар» (б.з.д. VІІ ғ.-б.з. ІV ғ.), «Түркі қағанат дәуіріндегі әдебиет» (V-VШ ғ.ғ.), «Оғыз дәуіріндегі әдебиет» (ІХ-Х ғ.ғ.), «Ислам дәуіріндегі әдебиет» (Х-ХІІ ғ.ғ.), «Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет» (ХІІ-ХІV ғ.ғ.)

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Қазақ тіліндегі тіл ерекшеліктерін зерттеу

  Мақсаты: Жергілікті тіл ерекшеліктеріне тән фонетикалық, лексикалық, грамматикалық ерекшеліктерді саралау, диалектілердің тілді шұбарлау мен әдеби тілді байытудағы орнын ажырата білуге үйрету. Мазмұны: Тіліміздегі диалектілерді, жергілікті ерекшеліктерді зерттеп, толықтай қарастыру. Қазақ тілінің диалектологиялық картасын, атласын жасау. Халық тілінің жергілікті тілдік ерекшеліктерін зерттеп, зерделеу. Халық тілінің байлығын жинау тілімізді байытуға үлкен әсерін тигізетіндігі. Диалектілердің тілді шұбарлау және әдеби тілді байытудағы орнын көрсетуді түсінеді

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Жалпы және жас ерекшелік психологиясының негіздері

  Мақсаты: Адам психикасының дамуының жас ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі психикалық құбылыстар туралы білімдерді оқып-үйрену және меңгеру негізінде оқушылардың психологиялық ойлауын дамыту. Мазмұны: Психологияға кіріспе. Сана. Тұлға. Белсенділік. Когнитивтік процестер. Ерік, эмоция, сезім психологиясы. Темперамент. Кейіпкер. Мүмкіндіктер. Онтогенездегі психиканың құрылымы, қызметтері, заңдылықтары, когнитивтік процестер, жағдайлар, факторлар, психиканың даму механизмдері. Даму психологиясының әдіснамалық негіздері, ұғымдары, категориялары, механизмдері, жасқа байланысты өзгерістердің сипаты. Адам психикасы дамуының әр түрлі жас кезеңдеріндегі тұлғаның жағымды дамуының ерекшеліктері, себептері мен факторлары, шарттары мен болашағы.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• XV-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиетінің тарихы

  Мақсаты: XV-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиетінің тарихын Алтын Орда әдебиеті контекстінде қарастыру Мазмұны: XV-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиетін жаңаша қарастырыу мәселелері, ондағы қазақ ноғай жырауларының поэтикасы, Ш.Уәлихановтың, Ә.Марғұланның, М.Э.Осмоновтың, Ә.Қоңыратбаевтың, Қ.Өмірәлиевтің еңбеңтеріне сүйену, оның ішінде М.Э.Осмоновтың «Ногайские и кумыкские тексты», профессор Ә.Қоңыратбаевтың «Қазақ эпосы және түркология», Қ.Өмәрілиевтің «XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясының тілі» еңбектеріне мән беру, Қазтуғанның жаңа жырларын текстологиялық тұрғыдан қарастыру, Ә.Марғұланның қазақ әдебиетін дәуірлеу мәселесіне көңіл бөлуді түсіндіреді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет

  Максаты: Қазақ хандығы дәуірінде туған әдеби туындыларды стилдік, жанрлық және идеялық ауқымда қарап, саралай алу. Мазмұны: Қазақ хандығы дәуірінде қазақ халқының төл әдебиетінің қалыптасу процесі; жыраулар әдебиеті оның ежелгі түрік әдебиетінің жалғасы екендігі; жырау, жыршы және ақын атауларының терминдік ерекшеліктері; Асан қайғы, Қазтуған, Шалкиіз мұраларының ноғайлы дәуіріне қатысы; Жиембет, Марғасқа, Ақтамберді, Тәтіқара, Бұқар жырлары; хан және жырау ара-қатынастары; философиялық-даналық жырларды қолданады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Қазіргі қазақ диалектологиясы

  Мақсаты: Қазақ диалектологиясының зерттеу нысанын белгілеу, диалектілердің пайда болу, қалыптасу жолдарын көрсету, қазақ диалектологиясының зерттелу тарихынан хабардар ету. Мазмұны: Қазақ диалектологиясының зерттеу нысанын белгілеу. Диалектілердің пайда болу, қалыптасу жолдарын көрсету. Қазақ диалектологиясының зерттелу тарихынан хабардар ету. Диалектілердің тілді шұбарлау мен әдеби тілді байытудағы орнын ажырата білуге үйрету. Қазақ тілі диалектілерінің жалпы құрылымы. Қазіргі қазақ диалектілерінің фонетикалық, лексикалық, морфологиялық, синтаксистік деңгейлерінің ерекшеліктерін түсіндіреді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Инклюзивті білім беру

  Мақсаты: Инклюзивті білім берудің заманауи әлемдік және отандық теорияларымен таныстыру, инклюзивті білім беруді жобалау мен ұйымдастыруда болашақ мұғалімдердің кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыру. Мазмұны: Инклюзивті білім берудің әлеуметтік мәні мен ерекшеліктері. Инклюзивті білім берудің заңдылықтары, принциптері мен моделдері. Жалпы білім беретін мектептрдегі инклюзивті білім беру қызметін реттейтін құқықтық құжаттар. Білім беру ұйымдарында инклюзивті білім беруді ұйымдастырудың тәсілдері мен технологиялары. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды инклюзивті оқыту үшін психологиялық-педагогикалық қолдау және қолайлы жағдай жасау әдістері, инклюзивті білім беру ортасын құру мәселелері.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесі

  Мақсаты: Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесімен таныстыру, оқыту үдерісін дұрыс ұйымдастыру. Мазмұны: Біріктірілген сынып-комплект пен оқу сабақтарын ұйымдастырудың өзіндік нысаны. Қосалқы сыныптарда оқу өткізудің ыңғайсыздығы; аз толтырылған сыныптарда оқытудың дәстүрлі әдістемелерінің артық болуы; кәсіптік білім беруді ұйымдастыруға мүмкіндік жоқтығы; қосымша білім беру ұйымдарының және мәдени орталықтардың жоқтығы; арнайы ғылыми-әдістемелік кешендердің болмауы; мұғалімдердің, әсіресе, тәжірибесіз жас мамандардың шағын жинақты мектеп ерекшелігіне байланысты оқыту үдерісіне дайын болмауы себепті мұғалімдердің біріктірілген сыныптардағы сабаққа дайындалу барысын ұйымдастырады.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Әлем әдебиеті

  Мақсаты: Әлем әдебиеті процестерінің заңдылығын түсініп, шығармалардың көркемдік маңызын қоғамдық жағдайлармен, замандардың мәдениеті мен байланыстыра білуі керек. Әдебиеттегі басты әдіс пен жанамалардың, ағымдардың өнертану мен әдебиеттану үшін әдістемелік бағыт екенін ескере отырып, оның әрбір шығармадағы өзіндік сипаттамалырымен жеке таныстыру керек. Студенттерді жеке шығармаларды талдап жіктеуге, жанрлардың типологиялық ерекшеліктерін ажырата білуге, маңызды қорытынды түюге үйрету. Мазмұны: Грек әдебиеті. Эллинистикалық кезең. Рим әдебиетінің ежелгі дәуірі. Орта ғасырлар, қайта өрлеу дәуірі әдебиеті. Орта ғасырлық Еуропа әдебиеті. Орта ғасырлық драма. Неміс әдебиеті. Француз әдебиеті. Испан әдебиеті. Ағылшын әдебиеті. XVII-XVIII ғасырлардағы әлем әдебиеті. ХІХ ғ. Батыс Еуропалық шетел әдебиеті. ХХ ғасырдағы әлем әдебиеті.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамы

  Мақсаты: Сөзжасамның жалпы теориялық мәселелерін: сөзжасам жүйесін, сөзжасамдық бірліктерді, сөзжасам заңдылықтарын, сөзжа-самның амал-тәсілдерінен туған қағидаларды меңгеру. Мазмұны: Қазақ тілінің сөзжасам жүйесінің ерекшеліктері. Сөзжасамдық тәсілдер. Сөзжасамдық мағына. Туынды сөздер. Сөзжасамдық ұя. Сөзжасамдық бірлік. Сөзжасамдық талдау. Сөз таптарының сөзжасамы. Қазақ тіліндегі сөзжасамдық және морфологиялық жүйелердің ерекшеліктері. Қазіргі кезеңдегі осы жүйелердің даму тенденциясы. Қазақ тілінің сөзжасамдық-морфологиялық құбылыстарын талдаудың практикалық дағдыларын қалыптастырады.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы

  Мақсаты: Тілдің морфологиялық жүйесін, сөздердің грамматикалық кластарын (сөз таптарын) жіктеуіш бірліктер ретінде ажырату қағидаларын және қазақ тіліндегі әр сөз таптары туралы білімдерін қалыптастыру. Мазмұны: Сөздердің морфологиялық құрылымы. Негізгі грамматикалық ұғымдар Грамматикалық мағына. Грамматикалық форма. Грамматикалық категория. Сөздің құрамы және морфемалардың түрлері. Сөз формалары және олардың жасалу тәсілдері. Морфологиялық талдау жасауды меңгереді.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті

  Мақсаты: ХІХ ғасырдағы жаңа қазақ жазба әдебиеттің шығу тегін, оның алғы шарттарын зерделеу. Мазмұны: ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиетінің ұлттық тарихи-саяси дағдарыс кезеңінде пайда болуы, осы кездегі әдебиет өкілдерінің отаршылдықты әшкере етіп жырлауы; Махамбеттің өршіл-күрескерлік жырлары; М.Әуезовтің Дулат, Шортанбай, Мұрат шығармашылығына қатысты «зар заман» терминін қолдануы; Қоқан хандығы тұсындағы әдебиет өкілдерінің мұралары: Мәделі қожа, Құлыншақ, Майлықожа, Сүйінбай; Ағартушылық әдебиет өкілдері: Шоқан, Ыбырай, Абай.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Оқыту әдістемесі мен бағалау (қазақ тілі)

  Мақсаты: Заманауи білім беру саласындағы қазақ тілін оқыту әдістемесі және бағалау критерийлерімен таныстыру. Мазмұны: Заманауи оқыту технологияларын қарастыру. Әр түрлі оқыту әдістерін салыстыру және бағалау. Жаңартылған бағдарламалардың талаптарын ескере отырып, қазақ тілінде қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді бағдарламаларды, қазақ тілін оқытудың заманауи технологиялары бойынша жаңа бағдарламаларды жасау мүмкіндігін қалыптастыру. Қазақ тілін оқытуда заманауи технологияларды жіктеу. Жаңа білім беру технологияларын қолдану арқылы сабақ құру мүмкіндігін дамытуды түсіндіру және ЖИ қолдана білу.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі

  Мақсаты: Білім мaзмұнының жаңaруымен қaтар, критериaлды бағалау жүйесін енгізу және оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құрaлдарын қолдaнуды қалыптастыру. Мазмұны: Сыни тұрғыдан ойлау, зерттеулер, эксперименттер жүргізу, оқушының жеке басына үйлесімді және қолайлы білім беру ортасын құру; коммуникативтік өзара іс-қимылға түсу, жеке, жұпта, топта жұмыс істей білу, функционалдық сауаттылықты, креативтілікті пайдалана білу және жасанды интеллектке негізделген оқытудың жаңа технологияларын, сондай-ақ оқытудың тиімді әдістерін пайдалана білу, (бірлескен оқыту, модельдеу, бағалау жүйесі, тиімді бағалау стратегиялары), оны тиімді енгізу үшін қажет. Қазақ әдебиетін оқу дағдылары (оқылым, aйтылым, тыңдалым, жaзылым), ойлау дaғдылaры (білу, түсіну, қолдану, талдау, сaлыстыру, бaғaлау); шығармашылық ойлау дaғдысы, логикалық ойлау дaғдысы, сыни ойлау дағдысы арқылы оқытуды ұйымдастырады.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• ХІХ ғасырдағы жаңа жазба әдебиет

  Мақсаты: Жазба әдебиетінің тууы, қалыптасуы, дамуы. Жазба әдебиеттің өзімен бірге жаңа жанрларды қалыптастыруы, авторлардың пайда бола бастауы туралы қарастыру. Мазмұны: Шоқан Уәлихановтың ғылыми шығармашылығы, оның «Жоңғария очерктері» еңбегі, поэзия жанрларын түрге бөлуі, Ыбырай Алтынсарин еңбектері, оның «Қазақ хрестоматиясы», «Шариат-ул Ислам» еңбектері, өлеңдері, мысалдары, Абай Құнанбайұлы шығармашылығы, өлеңдері, қара сөздері, мысалдары, поэмалары, аудармалары.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Шешендік өнер және мәнерлеп оқу

  Мақсаты: Шешендік өнердің халықтың қасиетті де құнды мұрасы екенін таныту. Мазмұны: Шешендік өнер негіздерін талқылау. Дұрыс сөйлеудің және оны көпшілікке жеткізе білудің негізгі дағдылары. Шешендік өнердің дамуы, тарихи кезеңдері туралы идеялар. Шешендік сөздер. Бата- тілек. Өнегелі сөздер. Өсиет сөздер. Сөйлеу сөзін қабылдату үшін ауызша және ауызша емес компоненттерді сипаттайды.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Тәрбие жұмысының теориясы мен әдістемесі

  Мақсаты: Болашақ мұғалімдерді қазіргі педагогика ғылымының теориялық және әдістемелік негіздерімен, педагогикалық процесті ұйымдастыру технологиясы бойынша кәсіби құзіреттіліктермен қаруландыру, киберпедагогиканың заңдылықтары мен ғылыми принциптеріне сүйене отырып, студенттердің ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негізінде білім беру процесін жобалау мен құруға дайындығын қалыптастыру. Мазмұны:Мектеп пен сыныптың тәрбие процесінің, тәрбие жұмысының, тәрбие жүйелерінің мәні мен ерекшеліктері, сынып жетекшісі жұмысының мазмұны, қызметі, мектептегі және сыныптағы тәрбие жұмысын жоспарлау, сынып ұжымын және оқушылармен жеке тәрбие жұмысын ұйымдастыру, педагогикалық көмек көрсету дағдылары, қиын және дарынды балалармен жұмыс істеу дағдылары, оқушылардың ата-аналарымен ынтымақтастықта жұмыс жасау әдістері, оқушылармен кәсіптік бағдар беру жұмысының мәселелері. Тәрбие жұмысының тиімділігін диагностикалау әдістері.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Студенттердің ғылыми- зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру

  Мақсаты: Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастырудың тиімді жолдарын үйрету. Мазмұны: Ғылыми-зерттеудің нысаны, түрлері, ерекшеліктері, оның даму тенденциялары әдебиеттану және филология ғылымдары контекстінде қарастырылуы. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау. Эмпирикалық әдіс. Лингвистикалық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістемесі және оларды ұйымдастырып, жоспарлау жолдарын қарастырады.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Қазіргі қазақ тілінің пунктуациясы

  Мақсаты: Қазақ тілінің тыныс белгілері заңдылықтарын толық меңгеру арқылы сауатты жазу дағдыларын қалыптастыру. Мазмұны: Пунктуацияның зерттеу нысаны, мақсаты, міндеттері, маңызы. Тыныс белгілерінің қалыптасуы мен даму жолдары. Қазақ тілі пунктуациясының жүйесі. Қазақ тілінің тыныс белгілері жөніндегі ережелер жиынтығы. Тыныс белгілерінің түрлері және олардың әрқайсысының қызметі. Тыныс белгілер мағынаға және интонацияға негізделіп, сөйлемнің грамматикалық құрылысына, мағынасына, интонациясына қарай қойылады. Пунктуация мәселелерінің шешілмей келе жатқан даулы тұстарына талдау жасай алады.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Жалпы тіл білімі

  Мақсаты: Тіл білімінің тарихи және жалпы лингвистикалық дайындықтарын тереңдету. Тіл біліміндегі онтология мәселелері жайында білім алуға, ғылыми танымдық заңдылықтарды, жалпы гносеологиялық ізденімдермен сәйкесетін қазіргі тіл білімінің даму бағытымен таныстыру. Мазмұны: Көне дәуір тіл білімі. Тілді зерттеудегі семасиологиялық және ономасиологиялық бағыттардың тууы. Ішкі және сыртқы лингвистика Көне Үнді, Ежелгі Греция, көне араб және түркі тіл білімдері. Орта ғасыр тіл білімі (ХІІІ – ХІҮғ.); Қайта өрлеу дәуірінің тіл білімі (ХҮ – ХҮІғ.) – Ю. Скалигердің грамматикалық теориясы. ХҮІІ ғасыр тіл білімі – Пор-Рояль грамматикасы(Л). Қайта өрлеу дәуірі лингвистикасының мәселелері. ХІХ ғасыр лингвистикасы. Cалыстырмалы–тарихи тіл білімі Ф. Бопп . В. фон Гумбольдттың лингвистикалық концепциялары ХХ ғасыр лингвистикасы. Сөздер мен заттар» мектебі; эстетизм, неолингвизм, социологиялық мектеп, Женева социологиялық мектебі, структурализм

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• ХХ ғасырдың басындағы қазақ әдебиеті

  Мақсаты: Ояну дәуіріндегі әдебиеттің саяси-концепциялық мәнін жете ұғып, ондағы алаш қозғалысы, кітәби ақындар және діни, тарихи, ағартушылық бағыттағы шығармашылық процестерді айқын ажыратып, қабылдау. Мазмұны: ХХ ғасыр басындағы идеялық-рухани ояну дәуірі, ондағы саяси өзгерістердің қазақ әдебиетіне әсері; алаш қозғалысы және әдебиет; «Айқап» журналы мен «Қазақ» газеттерінің қоғамға, әдеби ойға қозғау салуы; А.Байтұрсынов, М.Дулатов, С.Торыайғыров шығармашылығының орны; Шәкәрім, М.Ж.Көпеев шығармашылығындағы діни, тарихи, ағартушылық сарындар; осы кездегі кітаби ақындар: М.Қалтаев, Н.Наушабаев, Молда Мұса Байзақов, Ш.Жәңгіров шығармаларын түсіндіреді.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Тіл біліміндегі жаңа бағыттар

  Мақсаты: Қазақ тіл білімінде қалыптасқан жаңа бағыттармен танысып, қазіргі тіл білімінің даму бағытымен таныстырады. Мазмұны: Қазіргі тіл білімінің негізгі қағидалары. ХХ-ХХІ ғасырлар тоғысындағы қазақ тіл білімінің жаңа бағыттары. Қазіргі антропологиялық бағытталған лингвистикалық пәндердің (функционалдық грамматика, коммуникативті грамматика, семантика, лингвоконцептология, прагмалингвистика, когнитивтік лингвистика, этнолингвистика, әлеуметтік лингвистика) негізгі ережелері. Осы ғылыми пәндер шеңберіндегі негізгі бағыттарды, олардың мәселелерін сипаттайды, оқытылатын пәндердің концептуалды аппаратына иелік етуді сипаттайды.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі

  Мақсаты: Лингвистикалық дәстүрлерді де, қазіргі синтаксис теориясының жалпы танылған жетістіктерін де көрсететін қазіргі қазақ тілінің синтаксистік жүйесі туралы түсініктерді қалыптастыру. Мазмұны: Синтаксистің пәні мен міндеттері. Синтаксистің негізгі ұғымдары. Синтаксистік бірлік. Синтаксис туралы түсінік. Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік бірліктерді құрастыру құралдары. Синтаксистік форма және синтаксистік мағына туралы түсінік. Синтаксистік бірліктерді зерттеу аспектілері. Сөз тіркестерінің типологиясы. Ұсыныс және оның аспектілері. Сөйлем мүшелері. Ұсыныстың типологиясы. Күрделі ұсыныс. Күрделі сөйлемнің типологиясы. Мектепте және университетте сөз тіркестеріне, сөйлемдерге және күрделі сөйлемдерге синтаксистік талдау жасау. Мәтін және дискурс сияқты мәселелерді түсіндіреді.

  Оқу жылы - 3
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Action Research

  Мақсаты: студенттерде педагог-зерттеушінің құзыреттілігін, өзінің педагогикалық практикасы мен іс-әрекетін жүйелі, рефлексиялық, түзетуші, аналитикалық зерттеу дағдыларын қалыптастыру. Мазмұны: Action Research – стратегияларды, әдістерді және жалпы оқыту нәтижелерін жақсарту үшін нақты білім беру орындарында жүргізілетін жүйелі және рефлексивті зерттеулер. Бұл бақылауды, мәліметтерді жинауды, рефлексияны және оқыту әдістерін жетілдіруді қамтитын үздіксіз процесс. Әлемдік педагогикада Action Research әдісінің пайда болу тарихы. К.Левиннің, Дж.Дьюидің, Д.Кольердің, С.Коридің, В.Боргтың және т.б. әрекетті зерттеу ретінде Action Research-тің дамуына қосқан үлесі. Әрекетті зерттеудің әлемдік тәжірибесі: «әрекетті зерттеу», «бірлескен зерттеу», «тәуелсіз зерттеу», «әрекетті зерттеу», «контекстік әрекетті зерттеу». Білім берудегі Action Research қазақстандық тәжірибесі. Action Research жетекші қағидаттары: ғылыми-зерттеу және оқу тәжірибесінің бірлігі, ынтымақтастығы, синергиясы және зерттеушілердің топтық жұмысы. Іс-әрекетті зерттеу әдісінің кезеңдері: проблеманы қою, мәліметтер жинау, әрі қарайғы әрекеттерді жоспарлау, іс-әрекет жоспарын орындау, түрлендірулерді жүзеге асырғаннан кейін мәліметтерді талдау, рефлексия. Педагог-зерттеушінің педагогикалық рефлексиясы мұғалімнің өзінің практикалық іс-әрекетін талдау және түзету, жетілдіру және өзін-өзі дамыту мақсатында талдау және хабардар ету ретінде. Әдебиет мұғалімінің тәжірибесіндегі Action Research әдісі.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Медиа сауаттылық және жасанды интеллектті қолдану

  Мақсаты: студенттердің медиа ақпаратпен саналы және тиімді өзара әрекеттесуі үшін медиа сауаттылығын, сыни ойлауын дамыту. Мазмұны: медиа сауаттылық және жасанды интеллект. Қазіргі ақпараттық қоғамдағы медиа сауаттылықтың маңызы. Жасанды интеллект дәуіріндегі digital және киберқауіпсіздік негіздері. Медианың түрлері мен жанрлары. Медиа және қоғамдық пікір. Сыни тұрғыдан ойлау ақпаратты медиа сауатты тұтынудың негізі ретінде. Медиадағы жалған ақпарат түрлері. БАҚ-та фактчекинг негіздері. Манипуляция және онымен байланысты категориялар. Этикалық аспект. Қастандық теориялары, стереотиптер мен мифтер. Тілдік механизмдер және медиаманипуляция құралдары. Медиа сауаттылықты дамыту үшін жасанды интеллект құралдары.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Этнолингвистика

  Мақсаты: Этнолингвистика ғылымының теориялық негіздерімен қаруландыру, тілді этнос болмысымен сабақтастыра зерттейтін ғылыми жұмыспен шұғылдануға, шығармашылық қабілеттерін ұштауға, біліктіліктерін шыңдауға қажет тіл білімінің жаңа саласымен, тың ғылыми дерек көздерімен таныстыру. Мазмұны: Этнолингвистика және этнос болмысы. Этнолингвистика және психо-лингвистика, социолингвистика. Тіл және халықтық менталитет. Тіл және мифология Этнолингвистика және паралингвистика Қазақ этнолингвистикасы, зерттелуі Қазақ этнолингвистикасындағы жүйелілік принципі. Этнолингвистиканың базалық ұғымдары. Этнографизмдер. Этникалық процестер. Этнолингвистикалық бірліктерді қолданады.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазіргі қазақ әдебиеті

  Максаты: Кеңестік дәуірдегі әртүрлі әдеби бағыттарды (либералдық, социалдық, діни, эмиграциялық әдебиет, 60-жылғылар) хронологиялық-концепциялық тұрғыдан қарастырып, саралай алу. Мазмұны: Кеңестік дәуірдегі әдеби ағымның күрделілігі; осы кезеңдегі әдебиетке «соц. реализм» әдісінің күшпен таңылуы; ұлттық социалдық бағытты ұстанған С.Сейфуллин, С.Мұқанов, І.Жансүгіров, Б.Майлин шығармалары; алаш қозғалысының әсерімен рухтанған Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев шығармашылығы; М.Әуезовтің шығармашылық өмірі; Жамбыл феномені; И.Байзақов импровизатор ақын ретінде; Қ.Аманжолов лирикасы; Кеңестік дәуірдегі эмиграциялық әдебиет: М.Шоқай еңбектері, М.Айтбаев, Х.Абдуллин поэзиясы; әскери тақырыпты көтерген Б.Момышұлы еңбектері; «жылымық» кезеңінде пайда болған «алпысыншы жылғылар»: І.Есенберлин, О.Сүлейменов, Ә.Кекілбай, Ш.Мұртаза, М.Мағауин, А.Сүлейменов,О.Бөкеев, М.Шаханов т.б. Мұқағали Мақатаев лирикасын меңгереді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Педагогикалық зерттеулер

  Мақсаты: жаңа білім алу, оқытылатын педагогикалық процестің тәртібі мен принциптерін анықтау, заңдылықтарын орнату, сол арқылы білім сапасын арттыру. Мазмұны: Студенттер педагогикалық зерттеудің мәнімен, педагогикалық библиографиямен, ғылыми-педагогикалық мәтінді табу, оқу және жазу әдістерімен (жоспар, конспект, тезистер, аннотациялар, реферат және т.б.), дереккөздерді библиографиялық сипаттау ережелерімен танысады. Студенттердің негізгі ақпараттық дағдылар деңгейлерін қалыптастырудың диагностикалық өзіндік жұмысы арқылы тақырыпты меңгеру. Ғылыми-педагогикалық зерттеулерді жобалау. Курстық және/немесе дипломдық жұмысты қорғау тәртібі, сонымен қатар үздіксіз даму және кәсіби өсу.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Арнайы пәндер практикумы

  Мақсаты: Қазақ тіл білімі мен әдебиет теориясы, қазақ әдебиетінің тарихы, кезеңдерімен таныс болу, қайталау жұмыстарын жүргізу. Маман ретінде алған білімдерін зерделеу. Мазмұны: Сөздер мен сөйлемдерге грамматикалық талдау жасай алу. .Тіл білімінің антропологиялық салалары аспектісінде тілдік бірліктерді зерттеудің негізгі әдістерін білу.т Тілдік және көркем мәтінді талдау қабілеті бар. Білімді өндіріске және бакалавриат тәжірибесіне енгізеді. Лингвистикалық және әдеби шығармаларды жүйелі талдау әдісін меңгереді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Зерттеулер, даму және инновациялар

  Мақсаты: білім беру саласындағы даму және инновациялар, ғылыми зерттеулердің маңыздылығына, әдіснамасына және практикалық қолданылуына кешенді көзқарас. Мазмұны: Пән өзектілігін және өзін және кәсіби қызметін үнемі дамыту мүмкіндігін сақтау үшін жаңа білім береді. Болашақ педагогтар зерттеулерге негізделген жаңа білім алады және білім беру мен мұғалім мамандығын дамытуға, оқытудың инновациялық тәсілдеріне, сондай-ақ білім алушыларды оқыту мен басқаруға қатысты әртүрлі салаларда этикалық тұрғыдан практикалық зерттеулер жүргізеді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазақ әдебиеті сынының ғылыми зерттеушілік мұрасы

  Мақсаты: Қазақ әдеби сынын тарихи-теориялық тұрғыдан хронологиялық әдіс бойынша талдап, саралау. Мазмұны:Кеңестік дәуірдегі әдеби сын барысы, «Айқап» пен «Қазақ» басылымдарындағы әдеби сын көрінісі, Мағжан Жұмабаев жазған «Алқа» әдеби платформасы, оның трагедиялы тағдыры, ҚазАПП-тың құрылуы және әдеби теориялық ұстанымдары, 30-жылдардағы тұрпайы әлеуметтік сындар, 50-жылдардағы әдебиет әлеміндегі «космополитизм» зардабы, 60-жылдардағы «жылымық» кезеңіндегі сынның даму үдерісі, тәуелсіздік тұсындағы әдеби сынның даму ерекшеліктерін түсіндіреді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Тәуелсіз жылдардағы қазақ әдебиеті

  Мақсаты: Тәуелсіздік кезеңіндегі әдебиетті отарсыздандыру процесі аясында зерделеу. Мазмұны: Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ әдебиетінің даму барысы; әдебиеттегі отарсыздану процесі; публицистикалық жанрдың өрістеуі; сол кездегі әдеби басылымдар: «Жұлдыз», «Қазақ әдебиеті» «Жалын» және «Жас алаш», «Ана тілі» т.б. газеттерінде әдеби-тарихи сыни ойлардың өрістеуі; Ш.Мұртаза, К.Смайлов, Ә.Кекілбаев, М.Мағауин, М.Шаханов т.б. жаңа таныммен жарияланған еңбектері; К.Әмірбек сатирасы; тәуелсіздік кезіндегі жастар шығармашылығының өсіп-өнуі; 90 -жылдарда белгілі болған жас қаламгерлер: Н.Мәукенұлы, Г.Салықбай, А.Кемелбаева т.б; 2000- жылдарда танымал болған: Қ.Сарин, А.Елгезек, А.Қалшабек, А.Темірбай, Б.Қарағызұлы, Е.Жүніс т.б. еңбектері; айтыс өнерінің жаңа өрнекпен дамуы, қоғамға ой салған айтыс ақындары: М.Тазабек, М.Қосымбаев, А.Әлтаев, А.Тұрсынбаева, О.Досбосынов, Б.Имашев т.б.шығармаларын қолданады.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Lesson study

  Мақсаты: студенттерде педагог-зерттеушінің құзыреттілігін, педагогикалық зерттеуді жоспарлау, бақылау, талдау және құжаттау дағдыларын өзінің педагогикалық практикасы мен қызметінде қалыптастыру. Мазмұны: Lesson study педагогикалық зерттеу ретінде. Lesson study (Сабақты зерттеу) әдісінің әлемдік педагогикадағы пайда болу тарихы. Lesson study - ді қолданудың әлемдік тәжірибесі. Lesson study: мектепте қолдану теориясы мен практикасы. Lesson study кезеңдері: команданы құру, оқу мақсаттарын дамыту, жоспарлау, оқыту және бақылау, оқытуды талдау және зерттеу нәтижелерін қорытындылау, құжаттау және жариялау. Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында Lesson study бағдарламасын жүзеге асыру. Lesson study жоспарлау және зерттелетін оқушыларды анықтау. Lesson study-ді қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқыту, бақылау, талдау. Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында Lesson study зерттеу нәтижелерін құжаттау және жариялау. Педагогтердің кәсіби білім алуына жәрдемдесу мақсатында Lesson study бойынша тренерлерді тарту. Lesson study әдісін сөз-шебері мұғалімінің тәжірибесінде қолдану.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Когнитивті лингвистика

  Мақсаты: Тіл біліміндегі танымдық теорияның ғылыми негіздерін меңгеру, оның басты тұжырымдары мен негізгі қағидалары арқылы студенттердің ой-өрісін кеңейту. Мазмұны: Когнитивті лингвистиканың қазақ тіл біліміндегі көрінісі. Когнитизм және когнитология. Теологиялық танымның тілдік сипаты. Когнитивті лингвистика және терминология. Тіл және таным бірлестігі. Тіл мен сана. Тілдік таным және ғаламды зерделейді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Әдебиет теориясы

  Мақсаты: Әдебиет теориясы осы бағыттағы заңдылықтар мен қағидаларды жүйелеп, поэтикалық, прозалық және драмалық көркем шығармалардың табиғатын тану. Мазмұны: Әдеби түсініктер жүйесін қарастырады. Өнердің түрі және оның тарихи даму заңдылығы ретінде әдебиеттің жалпы ерекшеліктерін тереңірек және жан-жақты оқып үйрену дағдыларын қалыптастырады. Поэтика категориясы (автордың бейнесі, көркем уақыт және кеңістік, композиция), курстың терминологиясы, негізгі түсініктерді қалыптастыру үдерісі мен дамуын түсінеді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазақ әдебиеті сынының тарихы

  Мақсаты: Қазақ әдеби сынының әл-Фарабиден басталып А.Байтұрсыновқа дейінгі тарихи өсу жолдарымен танысу. Ондағы әдеби-методологиялық ерекшеліктерге мән беру. Мазмұны: Қазақ әдеби сынының пайда болу кезеңдері; Әл-Фарабидің сыни ойлары; Ж.Баласағұни, М.Қашқари еңбектеріндегі поэтикалық ойлар; шейх Ахмет Құдайдад Таразидің «Көркем сөз өнері» кітабы (1437 ж.); Захираддин Бабырдың, М.Х.Дулатидің сыни ой-пікірлері; ХІХ ғасырдағы ағартушылар: Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, Абай еңбектері; Абайдың әдеби-теориялық мәселелерді қо тақырып еткен өлеңдері, оның «Китәбу тасдиқ» еңбегі; кеңестік дәуірде кәсіби әдеби сынның қалыптасуы: А.Байтұрсынов, Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев еңбектері; Мағжанның «Алқа» әдеби ұйымын құрмақшы болып, оның бағдарламасын жазуы; С.Мұқановтың ҚазАПП ұйымын құрудағы белсенділігі және оның бағдарламасын жазуы; кеңестік дәуірдегі әдеби сындағы жетістіктер мен солақайлықтар; М.Әуезовтің Абайтану ғылымының негізін қалауы; Тәуелсіздік тұсындағы әр түрлі әдеби айтыс-тартыстарды талдай алады.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазіргі қазақ әдебиет теориясындағы жаңашылдық

  Мақсаты: Әдебиет теориясындағы жаңа бағыттар мен мектептердің шығу тегімен таныстыру. Мазмұны: Әр түрлі әдеби бағыттар мен методтар, дәстүрлі әдеби бағыттарды жоққа шығару, интеллектуализация үрдісі. Философиялық идеялардың әдеби процеске әсер етуі. Жанрлардың шектен тыс аралас-құралас болуы. Әр түрлі формалар мен стилдердің көптігі. Эссе жанрына деген қатты сұраныс, неомифологизм, утопиялық тенденцияларды меңгереді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Стилистика және тіл мәдениеті

  Мақсаты: Тілдік сезімі және шешен сөйлеу мәдениеті қалыптасқан, сөз сапалары мен шешендік стильдің тілдік белгілерін меңгерген, бәсекеге қабілетті дара тұлғаның қалыптасуына мүмкіндік жасау. Мазмұны: Тілдің жалпы адамзаттық құндылық ретіндегі рөлін түсіндіреді; сөз мәдениетінің сатыларын таныту;тілдің эстетикалық табиғатын таныту; жаңа тілдік жағдаяттарда қарым-қатынас жасауға дағдыландырады; стиль түрлеріне сай тілдік талғамдарын жетілдіру; жұрт алдында сөйлеуге төселдіру, көпшілік алдында сөйленетін сөздің құрылымын меңгерту; шешен сөйлеуге төсемді әлеуметтік-тілдік дағдыларын қалыптастыру, көркем сөз нормаларын меңгереді.

  Оқу жылы - 4
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

Профессии

Оқыту нәтижелері

• Қазақ тіл білімі мен әдебиеттану саласындағы білім мен білік жүйесін оқу-әдістемелік, оқу-тәрбиелік, ғылыми-зерттеу міндеттерін ойдағыдай орындауға пайдалана алады.
• Ақпаратты жинау және талдау, кәсіби ортада және қоғамда қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде еркін сөйлесе алады.
• Қазіргі лингвистиканың негізгі ұғымдары мен категориялары және мәтінге лингвистикалық сараптама жүргізу; фонологиялық, морфологиялық, синтаксистік, дискурсивті және семантикалық талдау саласындағы ғылыми-зерттеу қызметінің негізгі әдістері және оларды қолдану ережелерін білу.
• Теориялық білім мен тиімді оқытудың практикалық дағдыларын меңгере отырып, қазақ тарихының, мәдениеті мен тілінің, Қазақстанның басқа да халықтарының мәдениеттері мен тілдерінің байлығын білім беру мен тәрбиелеу процесіне енгізеді.
• Оқушылардың жас, тұлғалық, әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерін ескере отырып, ортаны құрудың және оқушыларды білім мен тәрбие процесіне тартудың өзіндік стратегияларын бағалай алады.
• Қазақ әдеби тілінің нормаларын, функционалдық сөйлеу стилінің жүйесін практикада қолдану, көне түркі ескерткіштері мәтіндерін еркін оқу, түсіну, талдау дағдыларын меңгеру.
• Білім беру және тәрбие процесін жақсарту бойынша өзгерістерге және инновацияларды енгізуге қатысты оқу процесін жүзеге асыру, оқыту әдістемесінде қазіргі заманғы инновациялық технологияларды меңгеру.
• Әдеби процестің заңдылықтарын, жазушы шығармашылығының өзіндік ерекшелігін түсінуге негізделген фольклорды немесе көркем шығармаларды талдау әдістемесін меңгеру.
• Жалпы білім беретін мектептерде пәнді сапалы оқытуды, тілдік және мәдени құндылықтарды, жаңа педагогикалық идеяларды және барған сайын серпінді жағдайда оқытуды, оның ішінде сыныптан тыс жұмыстарды қамтамасыз ететін сабақтарды ұйымдастырады.
• Тілдік фактілерді синхрония мен диахронияда сипаттаудың өзіндік әдістері, стильдер, жанрлар, ауызша және жазбаша қатынас ережелері мен нормаларын меңгеру.
• Білім алушылардың жеке дамуы үшін педагогика мен психологияның заманауи тәсілдерін қолдану, кәсіби қызметте білім алушылардың жеке басының тәрбиесі мен рухани-адамгершілік дамуына және функционалдық сауаттылығын арттыруға ықпал ететін базалық білімді қолдану, сондай-ақ қаржы мен уақытша ресурстарды басқару және сауатты бөлу.
• Педагогикалық кәсіби қызметті кәсіби құндылықтарға, адалдық пен әділдікке негізделген академиялық адалдық пен сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік қағидаттарын сақтай отырып, жеке және топта тиімді жұмыс

Ұқсас БББ